De 1 procent allerrijksten in Nederland betalen gemiddeld minder belasting dan alle andere huishoudens. Ook worden mensen met een laag inkomen relatief gezien zwaarder belast door de fiscus dan mensen met een hoger salaris, bleek uit onderzoek van het Centraal Planbureau (CPB). Wil de politiek hier iets aan doen? En zo ja, wat?
Niet eerder werd zó duidelijk dat ons belastingstelsel eigenlijk helemaal niet progressief is, waarin de sterkste schouders de zwaarste lasten dragen. Het is andersom: hoe meer je verdient, hoe lager de belastingdruk.
Dat is munitie voor de partijen die al langer roepen dat vermogens te laag en inkomsten uit arbeid te hoog worden belast.
'Quote 500 plus' betalen minste belasting
Waarom hoge inkomens minder betalen, is in principe niet zo ingewikkeld. Die inkomens zijn simpelweg anders samengesteld, zei CPB-onderzoeker en hoogleraar economie Arjan Lejour vrijdag in een toelichting op de bevindingen.
De meeste mensen betalen inkomstenbelasting: tot 70.000 euro is dat 37 procent, daarboven 49,5 procent.
Maar naarmate je meer richting de rijkste Nederlander gaat, daalt dat percentage omdat dat inkomen via ondernemingen en vermogenswinsten wordt belast en dat is een stuk lager. De rijkste 1 procent betaalt gemiddeld 33 procent belasting. Zoom je nog verder in en kijk je naar de absolute grootverdieners, zo'n achthonderd huishoudens - "de Quote 500 plus", in Lejours woorden - is de belastingdruk gemiddeld 21 procent.
VVD wil vermogens niet zwaarder belasten
Het wordt wat minder eenvoudig als je dit zou willen oplossen. Tijdens de formatie is er op dit dossier wat merkwaardigs gebeurt. Want hoewel alle onderhandelende partijen in hun verkiezingsprogramma's de vermogens met miljarden extra wilden belasten, staat er in het uiteindelijke coalitieakkoord een lastenverlaging van 100 miljoen euro.
Dat is 'te danken' aan de VVD, zegt een coalitiebron. "De VVD moest al een verhoging van de winstbelasting slikken." Een hogere belasting op vermogen zat er dus niet in, aldus de bron.
Maar de discussie is niet gaan liggen. Dit kabinet heeft nu tijd gekocht met een onderzoek over vermogensverdeling dat dit voorjaar moet verschijnen.
Voor premier Mark Rutte is dat onderzoek "gewoon even heel praktisch" los van allerlei "ideologische opvattingen".
GL en PvdA willen belastingontwijking dga's aanpakken
Of dat onderzoek nog tot nieuwe inzichten zal leiden, is de vraag. Veel partijen hebben al hun standpunten ingenomen en weten ook al welke maatregelen genomen moeten worden om de belastingdruk eerlijker te verdelen.
Zo komen al snel de 400.000 ondernemers in beeld die hun belasting betalen in box 2 (directeuren-grootaandeelhouders, dga's). Want ondanks het kleine aantal belastingplichtigen, zit hier maar liefst zo'n 400 miljard euro in. Dat vermogen wordt veel lager belast dan loon uit arbeid. "Belastingontwijking", vindt de PvdA. Hoog tijd om die sluiproutes "af te tuigen".
Samen met GroenLinks wordt er gewerkt aan een wet om dat te veranderen. De partijen hopen de wet dit voorjaar te behandelen in de Tweede Kamer.
'Computer says no' bij stelselherziening
Alleen het verhogen van de vermogensbelasting is niet de hele oplossing, vinden in ieder geval de ChristenUnie en D66. Deze coalitiepartijen hadden een nieuw belastingstelsel uitgetekend waarbij alle toeslagen worden vervangen door een verzilverbare heffingskorting. Simpel gezegd: iedereen krijgt dezelfde fiscale korting, de laagste inkomens krijgen er in sommige gevallen dan geld bij.
Maar dat is uitvoeringstechnisch ingewikkeld voor de Belastingdienst, de fiscus kampt al jaren met verouderde IT-systemen. "Computer says no", vat ChristenUnie-Kamerlid Pieter Grinwis de problemen samen.
Veel hangt met elkaar samen als je de belastingen eerlijker wil verdelen. Zo gaat het in deze discussie ook over het fictieve rendement dat de Belasting heft op vermogen als spaargeld en beleggingen.
Mensen die alleen sparen zien met dit automatisme hun vermogen zelfs slinken. De Hoge Raad tikte het kabinet daarom eind vorig jaar op de vingers.
'Evenwichtiger systeem' kan nog even duren
Staatssecretaris Marnix van Rij (Financiën), die dit probleem op zijn bordje heeft, komt binnenkort met de eerste voorstellen hiervoor. "We moeten uiteindelijk uitkomen bij een evenwichtiger systeem van belastingheffing", zei Van Rij vrijdag bij de presentatie van het CPB-onderzoek naar ongelijkheid.
Het stelsel moet simpeler, eerlijker en gelijker, aldus Van Rij. "Grote ambities die alleen met kleine stapjes waargemaakt kunnen worden."
Hoe klein die stapjes zijn, verklapte de bewindsman ook alvast. Als eerst beloofde hij meer duidelijkheid in de Voorjaarsnota die in mei zal verschijnen en later bij het Belastingplan voor 2023. Pas daarna, zo tegen de Kerst aan, worden de plannen in de Tweede Kamer besproken.
Allerrijksten betalen minste belasting: wat wil de politiek daaraan doen? - NU.nl
Read More
No comments:
Post a Comment